Od potencjału do wielkości biuro@instytutdidaskalos.pl
Zaznacz stronę

Wieża (niem. Wiesa)

kwi 12, 2014 | historia protestantów, miejscowości, niezwykłe historie | 3 Komentarze

Miejscowość położona nad rzeką Kwisą, granicząca z Gryfowem Śląskim, była przez wiele lat ważnym ośrodkiem rozwoju pietyzmu na Łużycach Górnych w Saksonii. Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej stała się miejscowością graniczną między Saksonią a Śląskiem.

Pastorówka w Wieży Dolnej

Pastorówka w Wieży Dolnej

Wieża rozciąga się wzdłuż drogi nr. 360 w kierunku Mirska. Jako wieś nie odznacza się niczym szczególnym od wielu innych wsi tego regionu, kilkadziesiąt domów, jedne nowe, drugie starsze, ładne widoki na starówkę Gryfowa Śląskiego, góry Izerskie itp.

Zabytki i historia

Nie zachowały się żadne obiekty sakralne, jedynie ruina starego cmentarza ewangelickiego w górnej części wsi. Po zakończeniu II Wojny Światowej stały jeszcze dwa kościoły ewangelickie w Wieży Górnej i Dolnej oraz pałac z majątkiem. Po kościele z Dolnej Wieży pozostał plac otoczony drzewami na którym stał z fragmentem drogi z kostki, która do niego prowadziła. Drugi kościół był zlokalizowany przy cmentarzu.

Pierwsze wzmianki historyczne o istnieniu wsi pochodzą z końca XIII w. Przed 1945 rokiem Wieża była podzielona na dwie części: Nieder-Wiesa (Wieża Dolna) i Ober-Wiesa (Wieża Górna). Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej (1618-1648) na Śląsku rozpoczęła się okrutna kontreformacja w ramach której odebrano ewangelikom około 1200 kościołów i zabroniono prowadzenia wszelkich kultów religijnych. Od tego momentu Wieża stała się ważnym ośrodkiem religijnym na terenie Saksonii.

Istniejący kościół w Wieży Górnej zwany „kościołem ucieczkowym” stał się miejscem duchowego pokrzepienia dla ewangelików z różnych części Śląska i Czech. Gdy w Gryfowie Śląskim został odebrany ewangelikom kościół, wtedy Radni Miasta i mieszkańcy sfinansowali i wybudowali w 1669 r. okazały kościół w Dolnej Wieży, który zaczął służyć ich potrzebom. Kościół ten nazywany był „kościołem granicznym”.

Mieszkańcy Gryfowa Śląskiego, aby wziąć udział w nabożeństwach ewangelickich za granicą, musieli łamać cesarski dekret zakazujący uczestnictwa w nabożeństwach. Potajemnie przedostawali się przez górską rzekę Kwisę, a złapani przez austriackie wojska cesarskie płacili wysokie kary, często byli torturowani i poddawani rekatolizacji. Taka sytuacja panowała do 1740 roku, gdy Śląsk stał się częścią Prus, wtedy nastąpiła wolność wyznania.

Kościół w Dolnej Wieży stał się miejscem ożywienia religijnego, znanego jako centrum rozwoju pietyzmu na Łużycach Górnych. W tym miejscu powstało bardzo wiele pieśni religijnych, powstał wzór spotkań modlitewnych, grup domowych i biblijnych, które stały się wzorcem dla nowo powstających grup pietystycznych i gmin Braci Morawskich na terenie Łużyc Górnych i poza ich granicami. Wielokrotnie kazania trwały od 5 rano do 15,  gdy gromadzili się ludzie głodni Słowa Bożego i szukający realności Bożej. Więcej informacji na ten temat podam w następnym wpisie.

Autor pieśni z Wieży Dolnej

Najbardziej znanym w całym świecie mieszkańcem z Wieży (i Gryfowa Śląskiego), był pastor Johann Christoph Schwedler (1672 -1730), który pełnił posługę duszpasterską w kościele w Dolnej Wieży.

Był żarliwym pietystą i chwalcą Boga Ojca i Jezusa Chrystusa. Napisał około 800 pieśni śpiewanych do dzisiaj po całym świecie oraz założył sierociniec. Był bliskim przyjacielem hrabiego Nikolausa von Zinzendorf z Herrnhut, który znany jest obecnie w całym świecie chrześcijańskim jako „ojciec współczesnych misji”.

Z całego zbioru pieśni pastora Schwedlera w języku polskim udało mi się znaleźć tylko jedną „Chcesz-li wiedzieć, co ja wiem”. Znajduje się ona w Śpiewniku Pielgrzyma pod nr. 322 (str. 208).

mapka lokalizacji miejscowości

Historie …

szukajacBoga

Przewodnik po zabytkach reformacji na Łużycach Górnych i Dolnym Śląsku.

Linki:

  1. Kościół w Dolnej Wieży w pełnej okazałości
  2. Widok na kościół w Dolnej Wieży
  3. Wnętrze kościoła w Dolnej Wieży
  4. Kościół w Dolnej Wieży
  5. Archiwalne widokówki i zdjęcia Wieży  – należy po lewej stronie wybrać miejscowość Wieża
  6. Archiwalne zdjęcia Wieży z archiwum w Niemczech– zdjęcia pastorów, kantorów, kościołów w Górnej i Dolnej Wieży, obrazy z kościoła w Dolnej Wieży

 

Zobacz inne wpisy w tej kategorii:

Litera symbolizująca czwarte przykazanie

Potrzebujemy czegoś więcej niż samych siebie, aby podejmować znaczące i ważne decyzje. Potrzebujemy punktów odniesienia, które są poza nami.

Kościół Łaski w Miliczu

W ramach realizacji planu cyklu  wycieczek historycznych poświęconym Kościołom Łaski, tym razem udajemy się do Milicza. Obiekt jest zlokalizowany w centrum miasta przy ulicy Spacerowej 2 i należy do grupy sześciu ewangelickich Kościołów Łaski powstałych na...

Kościół Łaski w Kamiennej Górze

Zgodnie z naszym planem wycieczek historycznych, tym razem udajemy się do Kamiennej Góry, aby zwiedzić czwarty z sześciu Kościołów Łaski. Jest to największa sakralna budowla w Kamiennej Górze. Obiekt, który chcemy zwiedzić jest zlokalizowany przy Placu Kościelnym 2....

Kościół Łaski w Jeleniej Górze

Naszą historyczną podróż zwiedzania ewangelickich kościołów łaski rozpoczęliśmy od Kożuchowa, potem odwiedziliśmy Żagań. Tym razem kierujemy się do Jeleniej Góry. Nasz docelowy obiekt zwiedzania jest położony w  centrum miasta przy ulicy 1 Maja 45. Jest to największa...

Kościół Łaski w Żaganiu

Obecny wpis poświęcony jest wycieczce historycznej do Żagania, aby zobaczyć drugi z sześciu Kościołów Łaski (niem. Gnadenkirchen), które zapisały się na trwałe w historii Śląska. Ostatnio odwiedziliśmy pierwszy z tych kościołów w Kożuchowie, a w zasadzie jedynie...

Georg Schmidt (1709-1785), pierwszy misjonarz w Afryce Południowej

Biografia Georga Schmidta, uważanego za pioniera i ojca duchowego ewangelicznego chrześcijaństwa w Afryce.

Kościół Łaski w Kożuchowie

W historii Śląska zapisał się unikalny epizod powstania sześciu kościołów ewangelickich  zwanych Kościołami łaski (niem. Gnadenkirchen). Powstały one w Jeleniej Górze, Kamiennej Górze, Miliczu, Kożuchowie, Żaganiu i Cieszynie. Do dnia dzisiejszego zachowały się w...

Niesky, miasto założone przez Braci Morawskich z Herrnhut

Historia miasta Niesky, założonego przez Braci Morawskich z Herrnhut w 1742 roku.

Śląski Dom Modlitwy (tzw. Bethaus) w Łomnicy

Ewangelicki Dom Modlitwy (tzw. Bethaus) z XVIII wieku i krótka historia Domów Modlitwy na Śląsku.

Ewangelikalizm w Polsce

Fragment pracy magisterskiej napisanej pod kierunkiem prof. dra hab. Tadeusza J. Zielińskiego.

Exodus Schwenckfeldystów z Twardocic do Berthelsdorf

Wyznawcy Chwały Chrystusa, tak siebie nazywali, uciekając zabrali ze sobą jedynie co mogli unieść, głównie jedzenie i książki. Przemieszczając się nocami w miesiącach zimowych przez lasy, strumienie i rzeki z małymi dziećmi na rękach i starcami u ich boku, musieli także chronić się przez wojskami Habsburgów.

Pomnik przy „bydlęcej drodze” w Twardocicach

Tym razem w naszej  podróży historycznej udajemy się do miejscowości Twardocice, aby odnaleźć  pomnik znajdujący się w lesie przy "Bydlęcej drodze". Pomnik ten upamiętnia ludzi tutaj pochowanych. Interesuje nas, kim byli spoczywający w tym miejscu oraz jaki był powód...

Towarzystwo Biblijne z Bukowca

Miejscowość Bukowiec dzięki siedzibie Związku Gmin Karkonoskich oraz Fundacji Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej każdego roku ulega przeobrażeniu w wyniku nowych inicjatyw. Jedną z nich jest odkrywanie historii miejscowości. Na wystawach stałych w pałacu...

Biblia Jeleniogórska

Tym razem w ramach wycieczek historycznych udajemy się do miejscowości Bukowiec, koło Jeleniej Góry. W pierwszej połowie XIX wieku miejscowość stała się znana w regionie, jak i w Europie, dzięki małżeństwu Fryderyka i Fryderyki von Reden, którzy byli jej...

3 komentarze

  1. Makata

    Albrecht von Wallenstejn to także postać, która ma związek z tymi okolicami. Tu odnoszę do wycinka historii z tego okresu: http://mirsk.eu/dotknac-historii/ , warto sobie poczytać o księciu węgierskim i o wojnie trzydziestoletniej.

    Odpowiedz

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *