Zgodnie z naszym planem wycieczek historycznych, tym razem udajemy się do Kamiennej Góry, aby zwiedzić czwarty z sześciu Kościołów Łaski. Jest to największa sakralna budowla w Kamiennej Górze. Obiekt, który chcemy zwiedzić jest zlokalizowany przy Placu Kościelnym 2.
Informacje historyczne
Aby zrozumieć jakie znaczenie historyczne miało wybudowanie kościoła łaski dla mieszkańców Kamiennej Góry musimy cofnąć się do połowy XVI wieku. Gdy nauki reformacyjne kościoła dr teologii Marcina Lutra rozpoczęły rozprzestrzeniać się na Śląsku, w 1562 roku mieszkańcy Kamiennej Góry i okolic z radością przyjęli proste przesłanie Pisma Świętego, z jednej strony odchodząc od kościoła rzymskokatolickiego, a z drugiej przyjmując wyznanie augsburskie (konfesja augsburska), od której to nazwy powstał kościół ewangelicko-augsburski. Pierwszym pastorem dla parafian Kamiennej Góry był Samuel Langnickel.
Po zakończeniu Wojny XXX letniej (1618-1648) rozpoczęły się prześladowania ewangelików ze strony władz cesarstwa Habsburgów, którzy prowadzili siłową kontrreformację. Wygnano wszystkich pastorów, usunięto wszystkich ewangelickich radnych miasta. Władza cesarska wraz z wojskiem napadała na domy ewangelickich mieszkańców zmuszając ich siłowo do przejścia na rzymskokatolicyzm. Tych co odrzucali taką siłową ewangelizację poddawano chłoście w miejscu publicznym, zmuszano do uczęszczania na msze i do praktykowania świąt katolickich, wtrącano do więzienia, skazywano na ciężkie roboty i nakładano wysokie kary pieniężne. Ponadto konfiskowano Pisma Święte w języku narodowym i chrześcijańskie książki, które palono na stosach. Zabronione były wszelkie formy praktykowania swojego wyznania.
Taka sytuacja braku tolerancji religijnej panowała w Kamiennej Górze do 1709 roku. Ewangeliccy chrześcijanie, aby móc wziąć udział w nabożeństwach, spotkaniach modlitewnych, czy czytaniu i studium Pisma Świętego musieli spotykać się potajemnie po lasach, albo udać się w podróż za granicę do kościołów granicznych i ucieczkowych lub pokoju. Wielu mieszkańców z tego powodu emigrowało do Saksonii, Prus itp. Za prześladowanymi chrześcijanami wstawił się król Szwecji Karol XII Wittelsbach, który zawarł z cesarzem Józefem I Habsburgiem umowę zwaną „recesem egzekucyjnym” w dniu 27.01.1709 roku we Wrocławiu (aneks do ugody altransztadzkiej), na mocy której cesarz wydał zezwolenie na wybudowanie sześciu Kościołów Łaski.
Cena łaski cesarskiej
Zgoda za okazaną „łaskę cesarza” kosztowała dużą sumę pieniędzy ewangelickich mieszkańców Kamiennej Góry. Dzięki tej kwocie w lutym 1709 roku uzyskano pozwolenie na budowę kościoła łaski. Dnia 25 kwietnia 1709 roku na zakupionym gruncie znajdującym się na wzgórzu za granicami miasta wyznaczono oficjalnie miejsce, w którym miał zostać wzniesiony obiekt sakralny. W następnych dniach na nabożeństwach pod gołym niebem gromadziły się rzesze tysięcy wiernych po prawie 60 latach braku tolerancji religijnej w mieście.
Kamień węgielny położony został pod budowę kościoła dnia 5 czerwca 1709 roku. Ciekawostką historyczną jest, że kamień węgielny został przyniesiony przez dzieci, które już od roku 1708 spotykały się codziennie na spotkaniach modlitewnych na Górze Zamkowej. Prosiły ukochanego Boga Ojca o ingerencję w sprawie budowy obiektu, w którym będą mogły się spotykać, aby go czcić i wielbić oraz o odzyskanie wolności religijnej w mieście i okolicy. Tego rodzaju spotkania modlących się dzieci rozprzestrzeniły się po terenie Śląska, stając się wyjątkowym zjawiskiem w historii kościoła. Pierwsze spotkania tego typu miały miejsce w Szprotawie, gdy dzieci tej miejscowości widziały modlące się wojska szwedzkie na polach poza miastem. Wydarzenie to w historii kościoła określane jest jako zapalnik duchowy dla przyszłych ruchów odnowy duchowej w XVIII wieku, takich jak pietyzm, Bracia Morawscy itp.
Na potrzeby nabożeństw wzniesiony został drewniany budynek, który służył parafianom do czasu wzniesienia murowanego obiektu.
Twórcą świątyni w Kamiennej Górze był Martin Frantz, szwedzki architekt, którego dziełem jest również kościół łaski w Jeleniej Górze (obecnie Kościół Garnizonowy).
Pierwsze kazanie pastora wyznaczonego na pierwszego proboszcza kościoła łaski zostało wygłoszone 1 stycznia 1710 roku, był Christian Ernst Kopisch. Zakończenie budowy murowanego kościoła nastąpiło dziesięć lat później, a oficjalne otwarcie miało miejsce 8 października 1720 roku. Wewnątrz mogło zgromadzić się 5000 osób, z tego 2400 na miejscach siedzących. Posiadał dwa piętra empor. Gdy w 1741 roku Śląsk przeszedł pod panowanie Prus, przyszła długo oczekiwana odwilż wolności religijnej. Wraz z nią rozpoczęto budować nowe świątynie, a skutkiem tego uczestnictwo na nabożeństwach w kościele łaski w Kamiennej Górze spadło trzykrotnie.
Wokół kościoła powstał typowy dla parafii ewangelickiej kompleks budynków mieszkalnych, edukacyjnych i gospodarczych, oraz cmentarz.
Współcześnie
Świątynia szczęśliwie przetrwała okres II wojny światowej, a po roku 1945 była w dalszym ciągu użytkowana przez parafian ewangelickich do 1948 roku. Po tym roku dla budynku nadeszły ciemne chmury, rozpoczęło się okradanie wyposażenia i wywożenie do innych świątyń nie ewangelickich, dewastacja budynku wewnątrz jak i na zewnątrz. Wygląd świątyni jak i jego wnętrza w dawnej okazałości można podziwiać jedynie na ocalałych starych zdjęciach bądź widokówkach w galeriach dostępnych w internecie.
Obecnie kościół łaski należy do denominacji kościoła rzymskokatolickiego. Obiekt był zamknięty, dlatego nie mogliśmy obejrzeć wnętrza. Okalający teren byłego cmentarza zamieniono na park. W dolnej jego części znajduje się obelisk upamiętniający, że w tym miejscu spoczywają ewangeliccy mieszkańcy Kamiennej Góry i okolic. Ostatnie pochówki miały miejsce w roku 1957. Spacerując po alejkach dawnego cmentarza widoczne są nieliczne poprzewracane i zniszczone nagrobki, spacerujący ludzie mający miejsce wybiegu dla swoich czworonogów, czy młodzież jeżdżąca rowerami między drzewami po mogiłach.
Linki
Galeria dawnych zdjęć i widokówek kościoła łaski w Kamiennej Górze.
Galeria dawnych zdjęć i widokówek kościoła łaski w Kamiennej Górze. cz.2
300 lat Kościoła Łaski w Kamiennej Górze. 1.
300 lat Kościoła Łaski w Kamiennej Górze. 2.
Przewodnik po zabytkach reformacji na Łużycach Górnych i Dolnym Śląsku.
Artykuł Kościół Łaski w Jeleniej Górze.
Artykuł “Kościoły Łaski na Śląsku”.
Rocznica 300-lecia Kościołów Łaski – artykuł.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
-
Kościół Łaski w Kamiennej Górze.
0 komentarzy