W ramach realizacji planu cyklu wycieczek historycznych poświęconym Kościołom Łaski, tym razem udajemy się do Milicza. Obiekt jest zlokalizowany w centrum miasta przy ulicy Spacerowej 2 i należy do grupy sześciu ewangelickich Kościołów Łaski powstałych na początku XVIII wieku w Żaganiu, Kożuchowie, Jeleniej Górze, Kamiennej Górze i Cieszynie.
Informacje historyczne
Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej (1618-1648) Śląsk znalazł się w rękach cesarskiego rodu Habsburgów, którzy rozpoczęli kontrreformację, czyli podjęcie wszelkich działań mających na celu przywrócenie rzymskokatolicyzmu jako denominacji jedynie dozwolonej. Wszystkie kościoły i kaplice zostały odebrane niekatolikom, a po 1676 roku także na terenie księstwa Legnicko-Brzesko-Wołowskiego po śmierci ostatniego piasta będącego chrześcijaninem wyznania kalwińskiego. Pastorzy i kaznodzieje wraz z ich rodzinami zostali wygnani ze Śląska. Po sześćdziesięciu latach prześladowań religijnych aby zakończyć istniejącą sytuację na terenie Śląska pojawiły się wojska szwedzkie. Król Szwecji Karol XII Witellsbach wymusił zawarcie z cesarzem Józefem I Habsburgiem umowę zwaną „recesem egzekucyjnym” w dniu 27.01.1709 roku we Wrocławiu (aneks do ugody altransztadzkiej), na mocy której cesarz wydał zezwolenie na wybudowanie sześciu Kościołów Łaski za odpowiednią kwotę pieniędzy oraz zwrot 121 kościołów z około 1000 odebranych wcześniej.
O budynku kościoła
Kościół Łaski w Miliczu został wybudowany w latach 1707-1714, budowniczym i projektantem był Gottfried Hoffman z Oleśnicy. Projekt był wzorowany na bazie kościoła pokoju w Świdnicy. Właściciel ziemski, hrabia Joachim Wilhelm von Maltzan będący ewangelikiem był główną osobą zaangażowaną w realizację projektu budowy świątyni i jednym z najważniejszych jego sponsorów. Plac pod budowę kościoła wyznaczono 21 kwietnia 1709 roku, a pierwsze uroczyste nabożeństwo odbyło się 21.06.1709 roku na wyznaczonej działce budowlanej. Niecałe cztery miesiące później 9.10.1709 roku w prowizorycznym kościele na czas budowy odprawiono pierwsze nabożeństwo. Świątynia wzniesiona została na planie krzyża greckiego z wieżą o wysokości 59, obecnie wysokość wynosi 46m. Wewnątrz posiadała trzy piętra empor i 2000 miejsc siedzących. Wokół kościoła powstał kompleks budynków: dom dla pastora, szkoła oraz budynki gospodarcze. Pierwszym pastorem był Samuel Seeliger, a ostatnim Fritz Gleisberg.
Kościół Łaski służył swoim parafianom od 1714 aż 1945 roku. Niemieccy parafianie opuścili swoje domostwa uciekając przed zbliżającym się wojskami rosyjskimi, wcześniej spotkali się 20 stycznia 1945 roku po raz ostatni na spotkaniu modlitewnym. Po zakończeniu drugiej wojny światowej (1939-1945) elementy wyposażenia zostały wywiezione do różnych kościołów rzymskokatolickich w Polsce, a sama świątynia została przejęta przez tę denominację.
Byli ewangeliccy parafianie kościoła łaski corocznie spotykają się na nabożeństwach w Hannoverze, aby przypominać minione wydarzenia i dziękować Bogu Ojcu za ocalenie z piekła wojennego.
Linki
Kościół Łaski w Miliczu – film.
300 lat Kościoła Łaski w Miliczu.
Przewodnik po zabytkach reformacji na Łużycach Górnych i Dolnym Śląsku.
Artykuł “Kościoły Łaski na Śląsku”.
0 komentarzy