Tym razem proponujemy wyjazd do miejscowości Złoty Sen, tak w tłumaczeniu z języka niemieckiego (Goldentraum) nazywają się Złotniki Lubańskie, założone przez protestantów około 1650 roku.
Miejscowość leży w gminie Leśna na Pogórzu Izerskim nad Jeziorem Złotnickim. Powstanie miejscowości nawiązuje do snu jaki miał właściciel ziemski z zamku Czocha, Christoph von Nostitz. Ujrzał we śnie drzewo ze złotymi liśćmi, które wyrosło z ziemi na jego posiadłości. Najprawdopodobniej podjął wstępne prace poszukiwawcze, a następnie wydał zgodę na powstanie miejscowości górniczej.
Pierwszymi mieszkańcami byli protestanccy górnicy wraz z rodzinami, którzy znaleźli tutaj drugi dom. Uciekli przed rzymskokatolickimi prześladowaniami religijnymi (kontrreformacja) ze Śląska i Czech, prowadzonymi na terenie cesarstwa Habsburgów po wojnie trzydziestoletniej (1618-1648). Pierwsi zamieszkali tu protestanci, pochodzący z ruchów reformacyjnych jak pietyści, bracia czescy i szwenkfeldyści. Złotniki Lubańskie są przykładem jednej z miejscowości założonych od podstaw (na prawie surowego korzenia) na terenie Łużyc Górnych.
Wieś szybko się rozwijała w związku z wydobyciem złota i przeżyła swoją „gorączkę złota”. W roku 1662 miejscowość otrzymała prawa miejskie, stając się najmłodszym miastem na terenie Łużyc Górnych. W wyniku wyczerpania złóż złota, mieszkańcy zajęli się tkactwem, rolnictwem i hodowlą.
Obecna zabudowa pochodzi z 1835 roku, kiedy Złotniki odbudowano po wielkim pożarze jaki powstał w nocy z 27 na 28 sierpnia 1834 roku. Ogień pochłonął prawie wszystkie drewniane zabudowania miejscowości. Pomocną rękę przy sfinansowaniu odbudowy miasta podali mieszczanie z Leśnej i król Pruski. Wtedy został nadany obecny kształt miejscowości, zachowany doskonale do dnia dzisiejszego.
Wieś Złotniki Lubańskie posiada rynek z kamienicami i ratuszem (obecnie ruina). Dawny kościół protestancki (nazywany był kościołem granicznym) został pobudowany w 1839 roku w miejscu pierwszego, który powstał w 1685 roku. Po dawnym cmentarzu na terenie przyległym do kościoła, pozostał mur cmentarny i jeden pomnik bez epitafium. Najprawdopodobniej jest to jedyna wieś w Polsce z takim układem urbanistycznym posiadająca rynek.
Nowy okres w dziejach miejscowości rozpoczął się w roku 1924, gdy na rzece Kwisa w jej głębokim kanionie powstało jezioro zaporowe, obecnie nazywane Jeziorem Złotnickim. W wyniku tego projektu Złotniki Lubańskie zaczęły się stopniowo rozwijać pod kątem turystycznym. Nad jeziorem powstały ośrodki wypoczynkowe, plaże, przystanie wodne, a w miejscowości pensjonaty, gospody itp. Pierwszą szkołę ewangelicką pobudowano w 1702 r. W 1928 roku miejscowość zamieszkiwało 361 mieszkańców, a w 1945 roku 399. W Złotnikach Lubańskich do 1978 roku działał drewniany wiatrak, pochodzący z 1827 roku, jako jedynie działający w tej części Polski. Został zniszczony w wyniku pożaru.
Przez lata Złotniki Lubańskie nazywane były Perłą Dolnego Śląska. Działania wojenne II Wojny Światowej ominęły wieś, więc perła mogła w dalszym ciągu błyszczeć. Obecny stan miejscowości nie dorównuje temu sprzed 1945 roku, widocznym już tylko na widokówkach czy w albumach.
Linki
Mapa lokalizacji Złotnik Lubańskich.
Prezentacja Tadeusza Siwka: Miejsca na mapie Dolnego Śląska, Złotniki Lubańskie.
Przewodnik po zabytkach reformacji na Łużycach Górnych i Dolnym Śląsku.
0 komentarzy